Albert Einstein nazwał procent składany ósmym cudem świata. Ci, którzy go rozumieją, zarabiają.
Ci, którzy nie, płacą. Jak działa procent składany? Czy inwestując regularnie nawet małe kwoty rzeczywiście możesz zgromadzić pokaźną sumę?
W skrócie:
- Możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje oprocentowania: proste oraz złożone (z procentem składanym)
- Procent składany ma wiele zalet, m.in. pozwala na kapitalizację odsetek. Dzięki temu Twoje inwestycje rosną szybciej
- Warto pamiętać, że opłacalność inwestycji na procent składany zależy m.in. od długości trwania inwestycji, częstotliwości „składania” odsetek czy wpłat w trakcie trwania inwestycji
Procent składany - efekt kuli śnieżnej
Nawet małe kwoty wpłacane regularnie, z czasem będą się kumulować i narastać, aż w końcu osiągną pokaźne rozmiary i będą nieporównywalnie większe niż wartość początkowa. Zupełnie jak starannie toczona kula śnieżna. Żeby jednak skorzystać z dobrodziejstw procentu składanego , samo odkładanie i oszczędzanie nie wystarczy. Potrzebny jest „procent”, czyli inwestowanie.
Oprocentowanie proste vs. oprocentowanie złożone (z procentem składanym )
Oprocentowanie proste
Podstawowym rodzajem oprocentowania, z którym zazwyczaj mamy do czynienia jest oprocentowanie proste. W tym przypadku odsetki naliczane są za każdym razem od tej samej wartości początkowej. Mówi się wtedy, że nie są kapitalizowane. W efekcie w okresie całej inwestycji odsetki będą równe i niezmienne w czasie. Przykładem takiej inwestycji jest nieodnawialna lokata bankowa. Wpłacasz daną kwotę na określony czas, a odsetki otrzymujesz dopiero na sam koniec.
Oprocentowanie złożone
Inaczej sprawa wygląda w przypadku oprocentowania złożonego (z procentem składanym). Po każdym okresie odsetki są doliczane do wartości początkowej, czyli są kapitalizowane. Odsetki za kolejny okres będą dzięki temu większe niż w pierwszym okresie. To właśnie to sprawia, że procent składany jest tak silną bronią w arsenale oszczędzających i inwestujących.
Jak więc obliczyć procent składany?
Spójrz:
Chcesz zainwestować 10 000 zł. Wybrana przez Ciebie inwestycja ma trwać 5 lat i przynosić stopę zwrotu 5% w skali roku.
Do wyboru masz dwie ścieżki:
1) albo po każdym roku konsumujesz wypłacone odsetki i zostawiasz do inwestycji pierwotną kwotę 10 000 zł (to będzie oprocentowanie proste),
2) albo dajesz pieniądzom „pracować”. Zostawiasz całą kwotę, razem z odsetkami, do dalszej inwestycji (to będzie oprocentowanie złożone).
Wniosek? Procent składany pozwala na osiągnięcie wyższej realnej stopy zwrotu z długoterminowej inwestycji.
Powyższa tabela pokazuje, jak krok po kroku obliczyć wartość odsetek złożonych. Odpowiedź na pytanie, jak obliczyć procent składany, możemy poznać również dużo szybciej, korzystając z wzoru na procent składany:
K=K0*(1+r)n, gdzie:
K – kwota, którą otrzymamy na koniec inwestycji
K0 – kwota początkowa, którą inwestujemy
r – roczna stopa zwrotu z inwestycji
n – liczba lat inwestycji
Wzór ten z początku może wydawać się nieco skomplikowany, jednak wystarczy wykorzystać go w praktyce, by zobaczyć, że wcale tak nie jest. Dla naszego przykładu z tabeli możemy za pomocą jednego równania wyliczyć kwotę, którą otrzymamy po pięciu latach inwestowania:
K=10 000*(1+0,05)5=12 762,81
Korzystając z tego wzoru, w prosty sposób obliczysz wartość odsetek złożonych ze swojej inwestycji. Ten wzór jest również podstawą działania wielu popularnych kalkulatorów procentu składanego.
Lifehack Alberta Einsteina!
Jeśli chcesz policzyć, ile czasu zajmie podwojenie zainwestowanej kwoty, weź liczbę 72 i podziel ją przez zakładaną roczną stopę zwrotu z inwestycji.
W naszym przykładzie będzie to 72/5, czyli nieco ponad 14 lat. Tyle czasu potrzeba, żeby 10 tys. zł urosło do 20 tys. zł przy rocznej stopie zwrotu równej 5%.
Bez procentu składanego, zajęłoby to 20 lat.
1. Oprocentowanie
Przewagę oprocentowania złożonego nad prostym już znasz. Im ta oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji bądź oprocentowanie będzie wyższe, tym szybciej osiągniesz cel. Tu jednak warto pamiętać, że wraz ze stopą zwrotu przeważnie rośnie też ryzyko inwestycji. Nie mówiąc już o tym, że obietnica dużego i pewnego zysku powinna od razu zapalić w głowie czerwoną lampkę.
2. Kapitał startowy
Zgodnie z intuicją nasza inwestycja będzie tym szybciej zwiększała swoją wartość im większa będzie początkowa wartość środków, od których naliczane są odsetki.
3. Długość trwania inwestycji
Długość trwania inwestycji ma szczególne znaczenie w przypadku oprocentowania złożonego. W naszym przykładzie odsetki z każdym kolejnym okresem wzrastały coraz szybciej – między pierwszym, a drugim rokiem wzrosły o 25 zł, a między czwartym, a piątym o niemal 29 zł. A co jeśli inwestycja trwałaby 20 lat?
4. Częstotliwość „składania”
Wielu inwestorów lekceważy ten czynnik. O ile w przypadku oprocentowania prostego częstotliwość kapitalizacji nie ma większego znaczenia – w końcu za każdym razem naliczamy odsetki od tej samej kwoty początkowej, o tyle w przypadku oprocentowania złożonego częstotliwość „składania” ma kolosalne znaczenie. Im częściej będziemy kapitalizowali nasze odsetki (doliczali odsetki do wartości początkowej inwestycji) tym szybciej będzie rosła wartość zainwestowanych pieniędzy.
5. Wpłaty w trakcie trwania inwestycji
Ostatnim z poruszanych czynników są wpłaty w trakcie trwania inwestycji. Jeśli wartość początkowa inwestycji będzie zwiększana w czasie jej trwania nie tylko o naliczane odsetki, ale również o nasze dodatkowe wpłaty, to wzrost kapitału będzie jeszcze większy. Wracając do naszego przykładu, jeśli zainwestujemy na koniec każdego roku dodatkowe 500 zł, to suma odsetek za cały okres wzrośnie do 2 917,88 zł.
Sprawdź, jak działa procent składany w praktyce, korzystając z Kalkulatora Regularnego Oszczędzania.
Na praktycznych przykładach zobacz, jak czas i regularne wpłaty nawet małych kwot działają na korzyść Twoich inwestycji.
Efekt procentu składanego możesz uzyskać przystępując do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) lub Pracowniczego Planu Kapitałowego (PPK) . Twój pracodawca powinien jedno z nich zapewnić. Wpłaty do tych programów odprowadzane są automatycznie co miesiąc, a pieniądze inwestowane są w różnorodne fundusze akcji czy obligacji.
A jeśli wolisz regularnie inwestować na własną rękę, zapoznaj się z naszymi kontami IKE i IKZE , klikając tutaj.